Utrata płynności finansowej firmy, spowodowana zatorami płatniczymi, może prowadzić do jej upadłości. Szczególnie jednak narażone są na nią firmy z branży budowlanej. Dlatego też
ustawodawca zdecydował się na specjalne zabezpieczenie roszczeń wykonawców wynikających z umów o roboty budowlane. Takim też zabezpieczeniem jest regulacja dotycząca możliwości żądania przez wykonawcę gwarancji zapłaty wynagrodzenia zawarta w art. 649(1) – 649(5) Kodeksu cywilnego.

W celu zabezpieczenia terminowej płatności wynagrodzenia wykonawca jest uprawiony do żądania przedstawienia przez inwestora gwarancji zapłaty. Gwarancja ta jest udzielana przez bank, bądź też ubezpieczyciela inwestora. Uprawnia ona beneficjenta gwarancji – wykonawcę – do żądania od gwaranta kwoty, na jaką opiewa gwarancja, w przypadku, gdy inwestor nie wywiąże się ze zobowiązań nią zabezpieczonych. Rozwiązanie to pozwala uchronić wykonawcę przed koniecznością występowania na drogę sądową w celu dochodzenia należnego mu wynagrodzenia, tym samym zabezpiecza płynność finansową wykonawcy.

Z żądaniem udzielenia gwarancji zapłaty wykonawca ma prawo wystąpić na każdym etapie
zaawansowania prac będących przedmiotem umowy o roboty budowlane. Prawo to ma charakter bezwarunkowy, tzn. nie jest uzależnione od zaistnienia jakichkolwiek przesłanek, np. wystąpienia zdarzenia podważającego wypłacalność inwestora. Bez znaczenia pozostaje również czy umowa o roboty budowlane została zawarta z podmiotem prywatnym w oparciu o przepisy kodeksowe, czy też z podmiotem publicznym w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych. Prawo do wystąpienia przez wykonawcę z żądaniem udzielenia gwarancji nie może zostać wyłączone lub ograniczone w treści umowy zawartej przez strony.

Brak żądanej gwarancji zapłaty stanowi przeszkodę w wykonaniu robót budowlanych z przyczyn inwestora. W przypadku, gdy inwestor nie udzieli wykonawcy żądanej gwarancji zapłaty, wykonawca jest uprawniony do odstąpienia od umowy o roboty budowlane z winy inwestora. Pociągać może to za sobą rozmaite skutki, w zależności od zawartej przez strony umowy, takie jak konieczność zapłaty kary umownej na rzecz wykonawcy, czy też zapłaty wynagrodzenia wykonawcy mimo niewykonania robót budowlanych.

Należy jednak pamiętać, iż termin na udzielenie przez inwestora gwarancji zapłaty nie może być krótszy niż 45 dni, a koszty udzielenia gwarancji obciążają inwestora oraz wykonawcę w równych częściach.

Kancelaria Adwokacka Ryszard Kalisz zapewnia kompleksową obsługę prawną podmiotom z branży budowlanej. Doradzamy wielu firmom budowlanym wspierając je m.in. w negocjacjach z kontrahentami czy na etapie przetargowym. Reprezentujemy przedsiębiorców przed organami administracji publicznej oraz w sporach przed sądami powszechnymi. Nasze działania cechuje najwyższy poziom merytoryczny oparty na wiedzy i wieloletnim doświadczeniu.